Met DAB+ luister je via de digitale ether naar je favoriete radiozender. Alle landelijke en regionale publieke en commerciële radiostations die je kent van FM zitten erop. Daarnaast zijn ten opzichte van FM extra digital only radiostations te beluisteren. Voor het digitale DAB+ signaal heb je wel een radio-ontvanger met DAB+ techniek nodig.

Wat is DAB+ eigenlijk?
DAB staat voor Digital Audio Broadcasting. DAB+ is de verbeterde versie van DAB, dat in 1981 is ontwikkeld door het Instituut voor Radiotechniek in Duitsland. Het betrof een onderzoeksproject van de Europese Unie. Anno 2020 is DAB+ een volwaardige digitale uitzendtechniek met veel voordelen. Het Nederlandse samenwerkingsverband Digital Radio NL werkt o.a. met DAB+ techniek. Buiten Nederland zijn er veel andere landen die via DAB/DAB+ uitzenden, zoals Australië, Duitsland, de UK, Noorwegen, Zwitserland, België, Italië, Polen en Denemarken.

DAB+ biedt digitale geluidskwaliteit en je navigeert eenvoudig op alfabet naar je favoriete zender. De digitale ontvanger stelt na een éénmalige installatie scan direct haarscherp af op het gewenste radiostation (af en toe kun je nieuwe autoscans uitvoeren om te zien of er meer stations bij gekomen zijn). Daarnaast kunnen zenders met DAB+ technologie aanvullende informatie leveren, waaronder beeldmateriaal. Afhankelijk van het type radio kun je deze beelden zien.

Waarom wordt DAB+ geïntroduceerd?
Innovatie van de ether is logisch, efficiënt en praktisch; het biedt luisteraars meer gemak. Bij televisie is digitaal kijken inmiddels volledig geïntegreerd in de samenleving en analoog kijken achterhaald. Het grote voordeel van digitalisering van de ether voor radio is dat er meer ruimte beschikbaar komt om meer keuze te bieden aan de luisteraars. De ether FM is analoog en deze zenders nemen veel capaciteit in beslag, waardoor het aanbod beperkt is. Door de ether te digitaliseren met DAB+ wordt het aanbod zenders voor de luisteraar sterk vergroot. Daarnaast is het grote voordeel ten opzichte van analoge ether FM dat DAB+ in bijna heel Nederland in de ether te ontvangen is.

Hoe werkt DAB+?
Je kunt radio luisteren via de kabel, de ether en via internet. Voor mobiele ontvangst of ontvangst waar niet direct een kabelaansluiting of internet beschikbaar is, heb je ontvangst van etherzenders nodig. De analoge ether FM wordt op termijn opgevolgd door het Digital Audio Broadcasting+. DAB+ werkt volgens het Single Frequency Network principe, waarbij verschillende zendmasten dezelfde data op dezelfde frequentie uitzenden. Dit heet een multiplex-kanaal. Hierdoor zijn er geen signalen die met elkaar in conflict komen, in tegenstelling tot fm-radio. Iedere geschikte ontvanger splitst het signaal op in individuele zenders op waardoor er naar radiozenders kan worden geluisterd.

Nederland heeft verschillende DAB+ netwerken (o.a. één van de landelijke commerciële radiostations (VCR), één van de Nederlandse Publiek Omroep (NPO), één van de combinatie van regionale radiostations en één van het bedrijf Mobiele tv nl, ook worden tests met lokale omroepen uitgevoerd).

Op een radiostations stem je via DAB+ eenvoudig af. Als je de radio in gebruik neemt voer je een autoscan uit (en met regelmaat herhaal je deze autoscan). Vervolgens kun je je favoriete station op naam vinden.

Overzicht Nederland:
DAB+ (Digital Audio Broadcast+)
Frequenties  174-230 MHz

  • DAB spectrumlaag 1
    Landelijk
    NPO Publieke Omroep
    kanaal 12C
  • DAB spectrumlaag 2
    Landelijk
    VCR commerciële omroepen
    kanaal 11C
  • DAB spectrumlaag 3
    Landelijk
    MTVNL (Mobiele TV Nederland B.V.)
    kanaal 7D
  • DAB spectrumlaag 4
    Niet-landelijk
    Publieke en commerciële regionale omroepen
    kanalen 5A, 5B, 6A, 7C,  8B en 12B
  • DAB spectrumlaag 6
    Lokaal
    Publieke en lokale commerciele omroepen

Nederland is verdeeld in 57 geografische gebieden waaraan frequentieruimte is gekoppeld. Dit noemen we allotments. Per allotment zijn 18 vergunningen beschikbaar.  de frequentieruimte kan vanaf 1 september 2024 in gebruik nemen. Een vergunning is geldig tot en met 31 augustus 2030. 

Vergunningen
Via een 
overzicht op de website van de RDI is inmiddels te lezen dat er vergunningen verleend zijn aan diverse commerciële omroepen. De lokale publieke- en commerciële radiozenders moeten nu samen om de tafel om afspraken te maken rond de uitrol van het netwerk. De omroepen hebben tot 1 september 2025 de tijd om hun uitzendingen te starten. 

  • DAB spectrumlaag 7
    Landelijk
    Commerciële omroepen

    kanaal 9C

DAB+ DX

DAB+ antenne Yagi 17 element 14 dbi kanaal 5A-13A – 2.67m

15-08-2020

G – Engeland:  Angus: 10kW, 695km
G – Engeland:  Bilsdale West Moor: 4.8 kW, 495km

15-08-2020

NOR – Noorwegen: 13C
Vestfold:  Tønsberg/Frodeåsen Vattentorn, 739km!

Verdwijnt de (ether) FM?
DAB+ is hèt digitale alternatief voor FM en op dit moment is nog niet bepaald wanneer de FM wordt uitgeschakeld. De radiodiensten van de landelijke publieke omroep via de AM zijn per eind augustus 2015 al wel uitgeschakeld. Een aantal landen in Europa heeft bepaald wanneer hun FM-netwerken worden afgeschakeld. Noorwegen deed dit in 2017, Zwitserland streeft naar de start van de switch over in 2020, Duitsland en Engeland werken aan Digital Switch Over-plannen, net als Italië. Lees verder op digitalradio.nl

De voor T-DAB beschikbare frequenties
T-DAB (Terrestrial DAB: DAB via aardse zenders) zal in eerste instantie in de VHF band III worden opgezet, die tot eind 2006 door analoge TV-omroep werd gebruikt. De data van een DAB multiplex wordt via Coded Orthogonal FDM opgedeeld in 1536 carriers die ieder via 4 DPSK worden gemoduleerd. Het totale signaal neemt hierdoor een ruimte in van 1,5 MHz, waarbij de netto bitstroom gelijk is aan 0,8 – 1,7 Mbit/s. Het grote voordeel van deze modulatietechniek is dat het signaal erg robuust is voor reflecties (meerwegpropagatie) en dat een netwerk over een gorter gebied kan worden opgebouwd uit zenders die op precies dezelfde frequentie werken (Single Frequency Network).

T-DAB kanalen in Band III
In internationaal verband zijn er tijdens de Regionale Radio Conferentie 2006 (ook wel Geneve 2006) afspraken gemaakt over de TV-banden III, IV en V. T-DAB kan worden gebruikt in Band III (174 – 230 MHz). De TV-kanalen 5 tot en met 12 zijn ieder 7 MHz breed. Een dergelijk TV-kanaal kan worden opgesplits in 4 subkanalen (kanaal A tot en met D) van ieder 1,75 MHz. Binnen een dergelijk subkanaal kan een T-DAB signaal worden uitgezonden. Een T-DAB signaal neemt ongeveer 1,5 MHz in beslag. De onderverdeling van de TV-kanalen in de T-DAB subkanalen is gegeven in onderstaande figuur.

BlokFrequentie BlokFrequentie
5A218.6410A209.936
5B176.64 10B211.648
5C178.35210C213.360
5D180.064 10D215.072
6A181.93611A216.928
6B183.64811B218.640
6C185.36 11C220.352
6D187.072 11D222.064
7A188.92812A223.936
7B190.64012B225.648
7C192.352 12C227.360
7D194.06412D229.072
8A195.93613A230.784
8B197.64813B232.496
8C199.360 13C234.208
8D201.072 13D235.776
9A202.92813E237.488
9B204.64013F239.200
9C206.352
9D208.064

9 augustus 2020

RTL Dongle – DVB-T USB STICK VOOR SDR ONTVANGST 25- 1700 MHz

Met gebruik van Qirx software is DAB+ met zender herkenning mogelijk door de TII code. TII is de code welke per zender wordt meegezonden!